Меурот од сапуница Џевахир Скај Сити Скопје

Во моментов двете кули, А и Б од комплексот Џевахир во населба Аеродром веќе цела недела се со исклучено броило на системот за греење, ладење и топла вода. Исклучено од ЕВН поради 3 неплатени сметки за истото. Околу 600 семејства се оставени да се смрзнуваат во зимо и да немаат топла вода затоа што истата е поврзана со ХВАЦ системот и станарите немаат болјери во становите. И не смеат да стават без одобрение од инвеститорот.  Покрај тоа што според ветеното од инвеститорот топлата вода требаше да биде бесплатна, како нус продукт на системот за греење и ладење, станарите со години ја имаа како ставка за наплата во фактурите, затоа што рекламата била само за продажба на станови а не и реална понуда. А не беше со ситни букви напишано, туку баш со крупни! Системот за греење и ладење кој е поставен во кулите А и Б на станарите при купување на становите им беше претставен како најекономично решение, кое заштедува многу средства во домашниот буџет за таа намена.  За многумина, една од причините да купат стан токму тука. 

Не, овие реклами нема да ги најдете на официјалниот сајт, ниту на еден нивен профил на социјалните мрежи Фејсбук и Инстаграм. Ги тргнаа веднаш кога се покажа дека системот баш и не функционира како што го рекламираа и продадоа на станарите. Но тие си завршија работа со продажбата на првите две кули. Во другите две кули не го инсталираа "економичниов" систем на начин како во првите две. Тие им беа планирани за побогати купувачи изгледа, па таму инсталираа поединечни единици за греење и ладење, со поединечни броила за потрошувачка од секој стан. За иста цена на становите. Ист изведувач, ист комплекс ама различна поставеност на систем за греење и ладење, вклучен во цената на станот и без можност за промена. Таму инвеститорот Турмак си ја поправи грешката со поставеност  на едно броило за цел ХВАЦ систем во една зграда, грешка која ја направи во првите две кули а сега не ја признава и не прифаќа одговорност за истата. Ама си ги премести своите канцеларии од кула А во кула Ц. Дали заради подобри услови или од загриженост што ќе видат и слушнат клиентите во кула А? Не е дека и ним сметките им станаа превисоки во таа кула?!

А "економичниов" систем во кулите А и Б е поставен на едно единствено броило за цела зграда! При купување на становите беше кажано дека ќе има систем за централно греење и ладење, но воопшто не се спомна дека истиот ќе биде на едно броило за цела зграда. Со софтвер за интерна распределба на потрошувачката по станови. Софтвер кој пресметува потрошувачка во распон од 1000 до 30 000 месечно за исти станови, со иста квадратура и со ист начин на користење од станарите. А никој од станарите нема увид во начинот на распределба, само си добива фактура. 

Кога почнаа да добиваат вакви нереални фактури станарите, пишуваа приговори до фирмата за управување со која имаат потпишано договор за управување а согласно кој истата е одговорна за наплата на сметките од станарите и вршење уплата кон трети страни, испорачатели на услугите кои се наплатуваат. Приговараа но одговор на своите приговори никогаш не добија. Изгледа некои прашања не заслужуваат одговор. Ама се очекуваше плаќање од нив во полниот износ кој им го "пресметал" софтверот. Колективен молк зошто им се толкави месечните сметки но колективна хистерија зошто не ги плаќаат. Повеќето станари кои добиваа вакви сметки донесоа одлука индивидуално да се исклучат од системот. Е тука почнаа проблемите за сите. Затоа што системов бил планиран да работи постојано со употреба од сите корисници т.е. од сите станари во зградата. Досега поголемиот број од станари не се вознемируваа затоа што нивни соседи добиваат енормни сметки, додека тие беа во графата со ниски сметки. Се согласија на тестирање на системот за функционирање во полн капацитет кое не вроди со никаков плод, освен дополнително покачени сметки.  Дури, по сугестија и препорака од инвеститорот се избра сосем нова фирма за управување со зградата (СЕ клуб, турска фирма која дотогаш не работела во Македонија) која имала големо искуство со вакви системи во Турција и која на својата презентација вети дека ќе ги реши сите проблеми со ХВАЦ најдоцна до август. Ама август брзо дојде. А по исклучувањето од системот на дел од станарите, и по спроведеното тестирање, сметките кај сите станари почнаа да личат на лотарија -  еден месец добиваш 1800, друг, 3500, трет 4500, па 2600, па 4800 (ова за стан од 51 м2). Не менуваш ништо во начин на користење ама добиваш драстично различна пресметка на потрошени киловати од фамозниот софтвер. Дури, сметките стануваа повисоки кога половина месец не си во станот, отколку кога си цело време таму. Сепак плаќаш. Во меѓувреме бунтуваш по интерни Вибер групи на станарите. И се надеваш дека системов ќе се управи...

Со воведувањето на новиот начин за тарифирање на потрошувачката на електрична енергија од страна на РКЕ, бидејќи системот е поставен на едно броило за цела зграда... нови шокови. Нови повисоки сметки на броилото од системот за греење и ладење, но и нови повисоки сметки на другото броило кое е за заедничка струја во заедничките простории на станарите (лифтови, ходници, пумпи за вода, паркинзи). Фирмата Се клуб која е ангажирана од станарите од февруари за да управуваа со зградата, веќе во август побара нов договор со покачена цена на услугата за одржување. Досега станарите плаќаа 0.63 евра по станбен квадрат, а со новата пресметка би требало да плаќаат многу повеќе. Станарите не се согласија со тоа, затоа што во договорот кој е потпишан во февруари 2022 година со СЕ клуб за одржување на зградата стои ставка дека понудата за одржување по цена од 0.63 евра по квадрат е фиксна и непроменлива до крај на 2022 година, а потоа ако сметаат дека треба покачување тие ќе известат и станарите ќе донесат одлука дали се согласуваат или не со нова понуда. Доколку не се согласат следува раскинување на договорот со отказен рок од 3 месеци, во кои ќе важат претходните услови. Очигледно ова не и одговараше на фирмата за управување но наместо да го раскине договорот со станарите таа одлучи да престане да ги плаќа сметките по двете броила кон ЕВН, по извршена наплата на потрошувачката за истите од страна на станарите. Дури, надвор од договорот издаде дополнителни фактури за порамнување (за периодот од февруари до јуни, кога немаше никаква промена на цената на струјата!?) и за дофактурирање (за периодот од јули до септември, со цена од 74 ден по станбен квадрат, што му доаѓа за 3 месеци да платиш 5 месечни износи за одржување!?). Нормално, станарите колективно ги проговорија тие сметки. За цело времетраење на договорот, иако согласно истиот имаат обврска да издаваат месечен извештај за приход и расход од заедничката сметка за одржување, СЕ клуб не го правеа тоа.  Дури по налог на инспектор за домување се издаде извештај за октомври. Со ставки за купување опрема и репрезентации. Во меѓувреме имавме две исклучување на заедничките броила заради неплатени сметки кон ЕВН. Тоа беше причината за нова реакција од станарите до инспекторот за домување. 

Но, тоа исклучување на заедничките броила покажа и нешто друго. Деловните простории во сопственост на инвеститорот Турмак (базен, салон за убавина, аптека) кои тој ги изнајмува, исто така биле приклучени на броилото за заедничка струја на станарите.  Имале поставено интерни контролни броила (непризнаени од ЕВН!) за да мерат нивна потрошувачка на киловати од заедничкото броило на станарите. Со "софтвер за распределба". Видовме како тоа функционираше за станарите во делот на распределба на потрошувачката од системот за греење и ладење.... Сметките за наплата на потрошувачката на струја од заедничкото броило од страна на деловните простории ги издавале фирмите за управување (актуелно СЕ клуб). Како станари дојдовме до фактури издадени и од претходната фирма за управување. И ова траело од почеток, веќе 5 години.

    ------------------------------------

Овде имаше фактури издадени кон правните лица закупци на деловните простории (базен, салон за убавина и аптека) од страна на фирмите за управување на зградата, со кои интерно се префактурира струја од заедничкото броило за заедничка струја на станарите. Фирмите за управување се должни да ги известат станарите за состојбата на заедничките броила и се што се однесува на истите. По објавувањето на текстот веднаш имаше реакции дека биле приватни документи и ќе тужеле.  Тие ќе тужат! Со години користат струја од броилото на станарите и молчат а во прв момент кога тоа се кажува јавно - тие се засегнати и се закануваат со тужби.... Еве, фактурите со нивни податоци се тргнати од текстот ама сите станари во зградата ги имаат веќе месец дена и ќе ги употребат во правна постапка.

-----------------------------------------

 Излегува дека фирмите за управување иако ангажирани од станарите да се грижат за нивните интереси не го правеле тоа туку се грижеле за интересите на инвеститорот. Знаеле дека деловните простории кои ги изнајмува на трети лица Турмак се приклучени на броилото за заедничка струја на станарите, ама не ги информирале станарите за тоа туку им издавале фактури за наплата на потрошувачката пресметано со интерни контролни броила поставени од инвеститорот.

Како прво, тие простории воопшто не треба да бидат на броилото на станарите. А се големи потрошувачи. Половина од сметката на броилото за заедничка струја се однесува на нив. Затоа сметките на кула А биле двојно повисоки од тие на кула Б, и покрај ист број на станови, ходници, лифтови... Некои нејасни ситуации почнаа да добиваат форма. 

Од друга страна, со новововеденото ценовно тарифирање по блокови за потрошена електрична енергија, деловните простории значително ја зголемуваат потрошувачката на киловати во блок 4 на ова броило, а тоа повлекува и повисок износ на пресметан пренос и дистрибуција, повисока камата за задоцнето плаќање и слично. Без тие простории на своето броило, сметката би била многу пониска и прашање е дали би имало потреба од дофактурирање кон станарите. Станарите се обратија до претставници на инвеститорот со барање за одвојување на деловните простории од заедничкото броило на станарите и добија одговор дека од страна на инвеститорот имало поднесено барање ама ЕВН одолговлекувало и затоа се уште биле на нашето броило. Станува збор за деловни простории кои функционираат на овој начин веќе 5 години! И ние уште веруваме во бајки и чекаме...

Затоа што многу бунтуваат, од минатата недела станарите се казнети со исклучено броило на системот за греење и ладење, а со тоа и исклучена топла вода. Сите станари. Иако 70% од нив ги имаат редовно подмирено сите долгови. Се повикува на неплатените сметки од тие 30% како образложение зошто сметката кон ЕВН не е платена. Затоа што сме биле сите станари на едно броило (не по своја вина). Иако си ги платил сите сметки, ако комшијата твој не плати - те исклучуваат и тебе. Солидарна мизерија. Треба да ги бараш комшиите кои не платиле и да се расправаш со нив?! Иако плаќаш фирма за управување која согласно договорот треба да врши наплата од сите станари и да преземе правни мерки кон тие кои не плаќаат редовно, а пак во име и од сметка на сите станари. Услугата се наплатува ама не се спроведува. 

Сметката за броилото за заедничка струја (на која се и деловните простории) е платена. Од увидот во извештајот за неплатени сметки кој го побараа станарите а го издаде управителот, евидентно е дека станарите по основ на сметки за греење и ладење должат 1.200.000 ден а долгот кон ЕВН за истиот период е 2.400.000 ден. Постои разлика повеќе од еден милион денари во однос на наплатеното од станарите и уплатеното кон ЕВН. Само по ова броило. Се претпоставува дека дел од средствата наплатени од сметките за ХВАЦ се или проневерени или пренасочени за плаќање на броилото за заедничка струја (каде се и деловните простории). Иако тоа броило според извештајот има повисок долг од неплатени сметки за одржување. Ама за да се утврди што навистина се случило со наплатеното а неуплатено соодветно, треба одговор од официјалните лица во СЕ клуб. А тие молчат и не одговараат на барањата на станарите. И не ги плаќаат сметките кон ЕВН. Додека станарите мрзнат. Ама исто како и инвеститорот - и тие си ја префрлија канцеларијата од кула А во кула Ц. Иако трошоците за нивната канцеларија се плаќаат од сметката за одржување на станарите. Срцки, сакаат да ни заштедат трошоци...

Од страна на станарите поднесени се пријави до инспектор за домување, до РКЕ, до ЕВН, до адвокатот на фирмата за управување...обиди за пријавување до финансова полиција, до јавно обвинителство.... во постапка е и ангажирање на адвокат од страна на станарите за преземање на сите правни мерки кои се на располагање. Не знаеме како ќе заврши. Но знаеме дека предолго чекавме за да преземеме нешто....

Македонија - географски, политички, (не)европски

 

Убаво што соседите вака јавно признаваат дека поседуваат дел од Македонија.

Да го кажевме ние ова ќе беше "национал-шовинизам" со територијални претензии...вака кога тие кажуваат тоа се европски, демократски вредности...

Македонските политичари се плашат да го спомнат Букурешкиот договор од 1913 година со кој се става крај на Балканските војни и со кој договор Македонија, која како целина дотогаш била под турско ропство, е поделена на три дела помеѓу своите соседи. Вардарскиот дел и припаднал на Србија, Пиринскиот дел на Бугарија а Егејскиот дел на Грција. Поделбата на територијата била вклучително со населението кое живеело во неа.

После Балканските војни поминале и Првата и Втората светска војна, но оваа територијална поделба на географска Македонија останала. Во Егејскиот и Пиринскиот дел населението било асимилирано(милум или силум), но во Вардарскиот дел било признаено како различно со статус на засебна република во  рамки на државата Југославија. Само во Вардарска Македонија Македонците биле признаени за Македонци, со сопствен јазик, култура и посебност во рамки на заедничката држава Југославија заедно со други националности, јазици и култури. Нешто слично на денешната идеја за Европска Унија. Ама во процесот на формирање на ЕУ, Југославија мораше да се распадне... затоа што големите риби ги јадат малите (но тоа е друга приказна!)

И одеднаш, со распадот на Југославија тој Вадарскиот дел од Македонија се стекна со независност! 

За првпат после векови, во 1991 година Македонците добија сопствена самостојна суверена држава! Еден дел од географска Македонија станува политички ентитет. Каков шок за соседите! Географската целина која ја распарчиле и чии делови присвоиле, со еден свој дел стапува на политичката сцена како независна држава. Дали тоа значи дека ќе побараат обединување со другите делови од поранешната  целина, а сега само географска област Македонија?! 

Државите се раѓаат низ болка, крв и жртвување. Политичката држава Република Македонија јасно стави до знаење дека нема никакви територијални претензии, во име на мирот и добрососедство се откажа од населението во другите два дела на географска Македонија, дури го промени и знамето по барање на едната соседна држава. Букурешкиот договор стана Волдеморт за македонските политичари. Забрането за спомнување за да не се будат лошите духови. За да не се вознемируваат нашите соседи. Во обид мирно, тивко да се продолжи функционирањето на новоформираната политичка Македонија без оглед на географската. Што било поминало, го оставивме во минатото. Креираме иднина. Но тоа не беше доволно... 

Се соочивме со непризнавање токму од соседните држави кои во рамки на своите територии содржат дел од географската Македонија. Одеднаш, само тие имаат право на зборовите Македонија, македонско. Само нивниот дел од Македонија е македонски. Никој не поставува прашање како се стекнале со тој дел од Македонија. И како се однесуваат со Македонците кои живеат таму. Со невидени политички притисоци по 27 години кај новоформираната независна држава издејствуваа промена на името. Географска одредница за издвојување на географска посебност во географската област со одрекување од сите историски повикувања на настани кои се случиле во овој географскиот регион. Едноставно сме паднале од небо тука и се што се случило пред нашето "паѓање" одеднаш исчезнало од нашиот дел на географска Македонија.  

Против волјата на народот во оваа држава, искажана на референдум, по  27 години од осамостојувањето една генерација на политичари во Република Македонија прифати промена на името. Во име на добрососедство. Во име на демократските вредности. Во име на аспирациите за влез во ЕУ. Во име... а без име! 

Залудно.

Едниот сосед не ни го признаваше името а другиот не ни го признава народот и јазикот.  Мора да се уништи целосно македонизмот во овој дел кој успеал да се осамостои за да се негира постоењето и во другите два дела. Да се прешкрта историјата и се напише одново по нивна мерка. Кога веќе има спремност да се прифати промена на име, зошто да се сопре тука?!

Кога видоа дека сме спремни да се откажеме од македонското за да станеме дел од европското, апетитите на соседите пораснаа. Кога нас не ни значи македонското, тогаш тие ќе го присвојат иако го негираат. Иако никогаш нема да се нарекуваат Македонци ниту на дел од своите државјани им дозволуваат да се нарекуваат така како етнитет, иако во нивните држави не се користи македонскиот јазик ниту им дозволуваат на луѓето кои го говорат да го употребуваат официјално. Македонија не постои, ама нивна е! 

Мислам дека е време македонските политичари да ги променат наративите. 

Да прозбореме за Букурешкиот договор. 

За одлуките на тогашните европски држави кои биле гарант на Букурешкиот договор со кој се подели Македонија,  дека истите беа гарант на Преспанскиот договор со кој се промени името на државата и се забрани употребата на зборот македонско од наша страна, а сега истите се подготвуваат да бидат гарант и на следен договор со кој ќе се избришат и народот и јазикот како македонски. Со фусноти.

Со таков гарант гарантирано ни е само губењето на државата. Времињата се променија но играчите останаа исти. Истите кои еднаш ја уништија Македонија географски, сега ја докрајчуваат политички. Без војна. Со купопродажба. Затоа што сакаме да бидеме дел од тоа друштво по секоја цена. Купуваме членство во ЕУ. Распродавајќи се себе. 30 години ЕУ ни продава идно членство по цена на бришење се што е македонско како самостојно и независно.  Купуваат држава а ние плаќаме со бришење на идентитет. 110 години од Букурешкиот договор, толку беше доволно за целосно спроведување на политиките на европските земји за овие простори. 

Ќе бидеме генерација која сведочела и учествувала во создавањето на првата македонска независна држава и во нејзиното уништување истовремено. 

Освен ако не сфатиме дека со "дипломатските" купопродажни договори преку кои тргуваат со демократските (европски) вредности ни продаваат оштетен производ, па да направиме рекламација кај гарантот со враќање на производот. 

Не ни треба такво членство во таква ЕУ. 

Последната генерација која ќе остари

Да се биде млад е новото ин на денешницата. Социјалните медиуми се преполни со фотографии и видеа во кои се користат филтри за измазнување на кожата, задебелување на усните, контурирање на лицето, промена на обликот на очите,  веѓите, згуснување на косата... Се почесто се случува и повеќе да не се модификувани фотографиите туку самите луѓе. Застапеноста на широк спектар од начини на модифицирање си го прави своето. Ботоксот, хијалуронот, естетските корекции денес се лесно достапни за сите. Фотографии од пред и потоа ни се насмевнуваат од платените реклами на естетските студија со поволни понуди за закажување термини. Имаме другарки, колешки, роднини кои ги користат нивните услуги. Салоните за разубавување прераснуваат од салони за шминкање во салони за естетски корекции. Она што порано беше "тајната" на познатите филмски ѕвезди станува јавен модел на грижата за својот изглед. Тоа станува толку распространето и вообичаено што луѓето почнуваат да се згрозуваат од неиспегланите брчки и побелената коса, засега кај одредени (ретки) филмски ѕвезди кои одлучиле дека сакаат да остарат и покрај можноста да го корегираат тоа. Читам бројни коментари преполни со осуда како можеле да си дозволат да изгледаат толку запуштено. Зарем денес, кога речиси секој може да си дозволи илузија на вечна младост, тие како јавни личности да бидат потсетник за биолошката реалност на стареењето? Скандалозно! 

Со ваква експанзија на промовирање и употреба на методите за прикривање на староста, следните генерации ќе пораснат во општеството каде нема да може да се одреди возраста на личноста според нејзиниот изглед. Годините нема да содејствуваат со изгледот. На појавата на секоја нова брчка благовремено ќе се оди на третман, како што денес се оди кај стоматолог при појава на кариес. Сите старосни промени на кожата ќе бидат навремено санирани како одраз на грижата за својот изглед и здравје. Како што денес ни се вообичаени и допадливи блескави насмевки на порцелански коронки, така во иднина ќе ни бидат испегланите лица. Лицата со брчки ќе ни изгледаат одбивно како денес лицата со поткршени или непоправени заби. Одраз  на негрижа и сиромаштија. Неиспеглани алишта може ќе се простат, ама неиспеглани лица никако!

Неминовен процес. Возраста ќе стане област на естетика. Годините етика. Староста етикета. 

Не осудувам. Разбирлива ми е желбата за добар изглед. Човештвото ја носи во себе желбата за допадливост. Само критериумите се менуваат низ вековите. Но младешкиот изглед секогаш останува на врвот на листата. Денес како никогаш досега лесен за постигнување и одржување. Можеби се уште не можеме да ја избегнеме смртта, но барем староста можеме. 

Додека уште имаме избор.... јас моите години ги сакам. Се радувам на секоја нова како да собирам јаболка и уживам во вкусот и мирисот додека гризам од нив. И секоја нова брчка и бело влакно ги прегрнувам, тоа за мене се траги од животот. Мојот живот. Се надевам дека ќе доживеам длабока старост и истата ќе биде видлива во длабочината на моите брчки. Не сакам да ги избришам. Можеби сме последната генерација која ќе има можност да остари природно. Пред тоа да стане недостоинствено.