Кога пазарот на трудот станува пазар со трудот

На пазарот на трудот во нашава држава се соочуваме и со вакви апсурдни ситуации, каде вреднувањето на одредени професии е толку ниско што го обезвреднува целиот образовен систем и вољата за образување кај младите луѓе, како и желбата да се остане и работи тука по завршувањето на образованието. Не можеме да очекуваме посветеност во професијата ниту лојалност кон државата од луѓе кои не чувствуваат дека таа држава се грижи за нив и им обезбедува фер услови за работа и егзистенција.

Постои уште едно можно објаснување (во сферата на претпоставките, де) .... Веројатно огласот за собирач на ѓубре е од јавно претпријатие каде мораат да ја објават реалната плата која ќе ја зема и на која ќе биде осигуран вработениот, додека огласот за лекар е од приватна ординација која своите вработени ги пријавува и осигурува на минималната плата (заради законска обврска, данок и слично) а врши доплата на рака до реално договорената плата (20 до 25 000, што е се уште далеку од вреднувањето на трудот, едукацијата и одговорноста на лекарот) која се договара на интервјуто за работа. Многу приватни фирми функционираат на овој принцип, што е нефер и кон државата (се избегнува данок, помалку средства во пензиски и здравствен фонд, пониска просечна плата) и кон вработениот(помала пензија, помала кредитоспособност, несигурност на побарувањето на разликата). Сегашната поставеност на обврската за минимална плата им овозможува на приватните фирми ваква злоупотреба и манипулација и со вработените и со државата. А доведува и до тоа граѓаните да го идеализираат и водат ултимативна битка за работно место во државна институција иако секаде во светот приватниот сектор е многу подобро платен од државниот. Само кај нас имаме директори на фирми, инжинери, лекари, стоматолози, сметководители, правници (и ред други професии) кои „земаат“ плата од 12 500 денари во приватниот сектор, иако тие професии во државниот сектор се барем дупло повисоки. Ако тоа се реални плати за СИТЕ професии во приватниот сектор (има апсурдни ситуации каде болничар, сестра и лекар ја земаат истата плата, онаа минималната одредена од државата), тогаш нешто навистина е многу погрешно уредено во државава.

Без оглед дали е точна претпоставкава или огласот е реален и навистина бараат лекар кој ќе работи за наведената плата во него (немерливо потценување на една ваква благородна професија), решението е во креирање на листа со загарантирана минимална плата по професија на државно ниво. На пример, учител да не може да биде осигуран под 30 000, инжинер под 35 000, лекар под 40 000.... Да имаме некаква заштита на професионалниот кадар во нашата држава. Пазарот на трудот може да ја менува висината на платата, но да има граници под кои не смее да се вреднуваат некои професии. Ова би донело повеќекратна корист првенствено за државата  - задржување на кадарот, негова посветеност во дејноста, полни пензиски и здравствени фондови.

Кога минималната плата одредена од државата ќе биде градирана по професии, започнувајќи со 14 500  за општи работници па нагоре според вид на образование и професии, ќе се постигне и повисока просечна плата.  И поголема мотивираност на вработените во сите професии. Да станеме држава каде вработените се вложуваат целосно во својата професија затоа што знаат дека државата го вреднува нивниот труд и го штити нивното право на достоинствен живот. Без оглед дали работат во државен или приватен сектор.